Stres

Gracz zakładów bukmacherskich jest szczególnie narażony na stres. Długotrwały nadmiar bodźców emocjonalnych może być przyczyną rozdrażnienia, trudności w koncentracji oraz problemów zdrowotnych. Warto poświęcić chwilę, by się dowiedzieć jak sobie z tym poradzić.

1. Czym jest stres?

Jest wiele definicji stresu. Warto wyróżnić dwie:

Polecany bukmacher:

2. Negatywny wpływ stresu

W stresującej sytuacji (choć niektórzy mówią, że są jedynie reakcje stresowe) dochodzi do postawienia organizmu w stan alarmu. Gdy sytuacja się zmienia, nasz organizm powraca zwykle do stanu równowagi.

Niestety niekiedy zdarza się tak, że sytuacja wywołująca napięcie jest częsta lub trwa dłuższy czas uniemożliwiając powrót do normalnego stanu. Mamy wtedy do czynienia z negatywnym działaniem stresu.

Częste lub długotrwałe występowanie wewnętrznego napięcia powoduje niekiedy niemożliwość efektywnego działania (dys‑stres). Takie zachwianie równowagi wewnętrznej organizmu może być przyczyną obniżenia nastroju, a w dłuższej perspektywie działać destrukcyjnie na nasze zdrowie, prowadząc do załamania psychicznego i wielu poważnych chorób.

Dzieje się tak ponieważ długotrwałe działanie stresora wywołuje długotrwałe napięcie uniemożliwiające powrót do normalnego stanu sprzed stresu, siejąc tym samym spustoszenie w całym organizmie.

Życie w ciągłym stresie może być efektem problemów finansowych, rodzinnych czy nadmiaru obowiązków służbowych.

W przypadku gracza zakładów bukmacherskich sytuację taką może wywołać dłuższa seria przegranych zakładów, zbyt duża ilość godzin poświęcona na zakłady, a także uzależnienie od hazardu.

3. Pozytywny wpływ stresu

Pozytywny, mobilizujący do działania wpływ powoduje krótkotrwały stres (eustres) związany z nagłym, zwykle niespodziewanym wypadkiem, np. niebezpieczną sytuacją na drodze lub głośnym odgłosem, a w przypadku gracza postawieniem ryzykownego zakładu lub pomyłką przy zawieraniu zakładu i obstawieniem niewłaściwego zdarzenia.

Innym przykładem mogą być ostatnie minuty śledzonego na żywo meczu, gdy gracz potrzebuje bramki wyrównującej (z całą pewnością takie zdarzenia przyprawiły o palpitacje serca już nie jednego z Was, a niektórzy są od nich wręcz uzależnieni). Nagły wzrost poziomu adrenaliny i skok ciśnienia krwi towarzyszące silnym emocjom, nie mają zwykle większego wpływu na nasze zdrowie.

Krótkotrwały stres przygotowuje organizm do ucieczki lub walki i jest raczej czynnikiem korzystnym dla organizmu, gdyż pozwala chwilowo “wyostrzyć zmysły”.

Po takim nagłym alarmie organizm zwykle samoczynnie wraca do normalnego stanu, to jest do stanu sprzed stresującej sytuacji.

4. Bodźce wywołujące stres

Czynniki wywołujące stres u poszczególnych osób mogą być różne i zależą one zwykle od charakteru oraz indywidualnych doświadczeń. Są jednak takie sytuacje, które statystycznie na większość ludzi zadziałają stresująco.

Źródłem stresu z biologicznego punktu widzenia może być także otoczenie (wysoka/niska temperatura, hałas, nieczyste powietrze) lub nasz własny organizm (gorączka, wysokie ciśnienie, ból).^[4]

Wszystkie wymienione sytuacje mogą spowodować obniżenie koncentracji i ograniczać zdolność racjonalnego myślenia, dlatego w mocnym stresie lepiej zrobić przerwę w obstawianiu.

Stres w sporcie

Często możemy zaobserwować w sporcie wynik działania stresu. Klasycznym przykładem jest mecz tenisa ziemnego, w którym faworyt przegrywa nieznacznie pierwszego seta (4-6, 5-7 lub 6-7). Często w wyniku przypływu adrenaliny, dodatkowej motywacji i podpowiedzi trenera wychodzi bardziej zdeterminowany na drugiego seta (nie ma nic do stracenia, trzeba grać agresywniej i może bardziej ryzykownie).

Natomiast underdog często utrzymuje lub nawet obniża swój poziom gry widząc, że rywal zaczął grać “lepiej”.

Długotrwały wpływ stresu

O ile krótkotrwały stres jest zjawiskiem niejako naturalnym, o tyle długotrwały stres może stać się przyczyną obniżenia wydajności pracy i/lub poważnych chorób.

Możliwe skutki działania długotrwałego stresu^[5]:

1. percepcyjne: trudności z koncentracją (obniżenie wydajności i jakości pracy), pogorszenie zdolności zapamiętywania i logicznego rozumowania, nadmierna wrażliwość na krytykę (powoduje konflikty)
2. psychiczne: zły nastrój, irytacja, krytycyzm, wybuchowość, agresja, apodyktyczność, nietolerancja, niepokój, apatia, znudzenie, obojętność, ogólna niechęć do życia, obniżenie samooceny, obniżenie motywacji działania
3. behawioralne: niedbałość o wygląd i otoczenie, lekceważenie obowiązków, senność/ospałość (w dzień), bezsenność (w nocy), wybuchy złości, nieszczerość, brak lub nadmiar apetytu, nadmierne spożywanie używek, ubogie życie towarzyskie i rozrywkowe, tiki nerwowe, częste ziewanie,
4. choroby fizyczne: choroby serca, bóle i zawroty głowy, bezsenność, kłopoty trawienne, osłabiona odporność organizmu, duszności
5. choroby psychiczne: negatywne nastawienie, neurastenia (najczęstsza postać nerwicy), stany depresyjne, histerie, nerwica natręctw, hipochondria

Zauważasz któryś z objawów u siebie?

Syndrom wypalania się

Wiele profesji, w tym “zawód gracza”, jest narażonych na tzw. syndrom wypalenia się (ang. burnout syndrome) w którym dochodzi do fizycznego, emocjonalnego i/lub mentalnego wyczerpania. Powodów wyczerpania może być oczywiście więcej niż sam stres, ale jego ciągła obecność jest podstawową przyczyną.

Wypalenie się jest wynikiem długotrwałego lub cyklicznego napięcia, które powstaje w wyniku intensywnej pracy przy jednoczesnym braku odpoczynku. Dochodzi się do punktu, w którym praca przestaje dawać satysfakcję. Człowiek czuje się wtedy jakby został pozbawiony sił i chęci. Motywacja do działania spada drastycznie, a co za tym idzie także efektywność.

Przypadki długotrwałego stresu wyglądają tak:

Jak sportowcy wyładowują nerwy? Top 10 damages! [VIDEO 2:29]

Co ciekawe, zdaniem psychologów przyczyną występowania syndromu “burnout” mogą być zbyt wysokie wymagania stawiane nam przez otoczenie oraz przez nas samych! Dlatego przy ustalaniu własnych celów (w tym także ustalając jaki yield chcemy osiągnąć), powinniśmy pamiętać, aby nie ustawiać sobie przysłowiowej poprzeczki zbyt wysoko.

5. Pomiar stresu

Czy jesteś zestresowany?

Jeśli czujesz się przemęczony lub nieszczęśliwy, to bardzo możliwe, że jest to wynik długotrwałego stresu.

Darmowy Stres Test Online

Jeśli chodzi o polskie strony z testami poziomu stresu, to nie znalazłem ani jednej godnej polecenia. Dopiero na angielskiej stronie Stress.org.uk znalazłem bardzo dobrze przygotowany darmowy test stresu zawierający 25 pytań i sugerujący od razu rozwiązania.

6. Jak radzić sobie ze stresem?

Przyjrzyjmy się teraz każdemu z nich.

6.1. Aktywność fizyczna

Wysiłek fizyczny jest jedną z najlepszych metod radzenia sobie ze stresem. Czy to poranna gimnastyka, czy biegi na długie dystanse czy też gra zespołowa — sport wpływa pozytywnie na zdrowie, dotlenia organizm i zaspokaja drzemiącego w graczach ducha rywalizacji. W dodatku jest to forma rozładowania stresu, która nie szkodzi ludziom z naszego otoczenia.

Zaleca się minimum 20-60 minut ćwiczeń ruchowych 3-6 razy w tygodniu.^[13]

6.2. Słuchanie muzyki

Muzykę można połączyć z wysiłkiem idąc do klubu na dyskotekę czy po prostu tańcząc. Muzyka może wpływać także kojąco. Ja mam jedną niezawodną piosenkę, która zawsze mnie relaksuje:

Polecam także posłuchać śpiewu ptaków lub ciszy na świeżym powietrzu.

6.3. Relaks, odpoczynek

Do tej kategorii zalicza się wszelkiego typu techniki relaksacyjne ułatwiające rozluźnienie mięśni: ćwiczenia oddechowe, masaż, wizualizację, gorącą kąpiel czy odpoczynek.

Gdy brakuje Ci odpoczynku, Twoje zakłady nie będą efektywnie stawiane, a częste przesiadywanie w nocy bez odsypiania często kończy się bardzo boleśnie dla portfela.

HelpGuide.org proponuje 6 strategii walki ze stresem^[8]:

Strategia #1: Unikaj niepotrzebnego stresu

• Naucz się mówić “nie” – bądź asertywny i nie bierz na siebie tego czego nie chcesz
• Unikaj ludzi, którzy Cię stresują – ogranicz lub zakończ niekorzystne znajomości
• Kontroluj otoczenie – jeśli denerwują Cię korki uliczne, wyjedź wcześniej, jeśli zatłoczone sklepy, unikaj ich
• Unikaj drażliwych tematów – nie rozmawiaj o gustach, polityce i religii
• Zrób listę zadań – stwórz harmonogram zadań i posegreguj je według priorytetów

Strategia #2: Zmień sytuację

• Nie tłum emocji – milczenie nie zmieni przeszkadzającej sytuacji
• Bądź gotów na kompromis – układ “wygrany-wygrany” daje “zdrową atmosferę”
• Zarządzaj (lepiej) swoim czasem – inaczej nadmiar zadań nie da Ci spokoju ducha

Strategia #3: Przystosuj się do stresora

• Przeformułuj problem – stanie w korku ulicznym może być dobrym momentem na odprężenie się przy ulubionej muzyce czy posłuchanie audiobooka; poszukaj pozytywnych aspektów
• Spójrz z (innej) perspektywy – czy naprawdę dana sytuacja jest warta utraty nerwów, czasu i energii zamiast skupienia na czymś innym?
• Bądź realistą – perfekcjonizm jest głównym źródłem niepotrzebnego stresu; ustal rozsądne standardy
• Skup się na pozytywach – kiedy dopada Cię stres, zastanów się nad swoimi zaletami i tym co masz; to pomoże Ci zachować dystans

Strategia #4: Zaakceptuj to czego nie możesz zmienić

• Uświadom sobie, że nie masz wpływu na niektóre rzeczy – a jest ich wiele począwszy od tego co złego zobaczysz w telewizji, przez styl bycia innych ludzi po biedne dzieci w Afryce; skup się na tym na co masz wpływ
• Gdy przegrywasz, nie przegap lekcji – każda nieprzyjemna sytuacja może Cię czegoś nauczyć i daje szansę rozwoju osobistego; ucz się na swoich i cudzych błędach
• Dziel się uczuciami – nawet jeśli nic nie da się zrobić, rozmowa z bliską osobą czy terapeutą zawsze “oczyszcza”
• Naucz się wybaczać – Twój gniew raczej nie poprawi sytuacji, ale ma bardzo destrukcyjny wpływ na Ciebie

Strategia #5: Znajdź czas na zabawę i relaks

• Ustal czas na relaks – uwzględnij to w tygodniowym harmonogramie, wprowadzając obowiązkowo dzień bez zakładów!
• Spędzaj czas z ludźmi/zwierzętami – ludzie zarażą Cię swoją pozytywną/negatywną energią
• Rób codziennie coś co lubisz 
• Śmiej się – śmiech to zdrowie i… jest zaraźliwy

Strategia #6: Prowadź zdrowy tryb życia

• Ćwicz regularnie – aktywność fizyczna odgrywa kluczową rolę w redukowaniu i zapobieganiu objawów stresu
• Jedz zdrowo – w zdrowym ciele zdrowy duch; zaczynaj dzień od właściwego śniadania!
• Ogranicz używki – dają chwilowego “kopa”, ale potem pogarszają samopoczucie obniżając poziom energii; zastąp je np. owocami
• Wysypiaj się – zmęczenie zwiększy Twój poziom stresu

7. Leczenie stresu

Stres nie jest chorobą, więc NIE można go leczyć. Można leczyć objawy stresu i badać przyczyny jego powstawania u danej osoby. Choć wiadomo, że zawsze lepiej zapobiegać niż leczyć.

W większości przypadków wystarczy się zastosować do powyższych wskazówek radzenia sobie ze stresem. Najgorsze co można zrobić, to zacząć zażywać “leki na stres” czy środki uspokajające. Dają one tylko tymczasowe rozwiązanie, eliminując efekty a nie przyczyny stresu. Do tego mogą mieć skutki uboczne (np. otumaniają). Zamiast tego polecam napar z melisy lekarskiej, który działa uspokajająco.

Stres zmniejsza odporność na infekcje. Dlatego niektórzy naprawdę chorują, gdy słyszą słowo “sesja”. Wskazane jest wtedy spożywanie witamin z grupy B, witaminy C^[7] oraz magnezu jako suplementu diety.

Są jednak przypadki, które wymagają porady specjalisty. Czy to w sprawie stresu czy innych problemów polecam nie zwlekać z taką konsultacją.

Na specjalistę trafił bohater filmu Anger Management — polecam oglądnąć w ramach terapii odstresowującej (śmiechem). Poniżej zwiastun w języku angielskim:

Literatura

[1] Marek Jarosz, “Psychologia lekarska”, PZWK, 1983.

[2] Radzenie sobie ze stresem i efektywne zarządzanie czasem [PDF 798 kB] – genialny materiał szkoleniowy o mechanizmach stresu i zarządzaniu czasem

[3] Stres według Holmesa i Rahe’a – najbardziej popularna, lecz słabo opisująca rzeczywistość (moim zdaniem) koncepcja postrzegania stresu.

[4] Charaktetystyka źródeł stresu [PDF 361 kB] – ściąga z Psychologii stresu (przerobiłem na czytelny PDF) przygotowana na egzamin przez studentkę: fizyczne, chronobiologiczne, psychologiczne i socjologiczne czynniki stresu oraz biologiczne, medyczne i psychologiczne koncepcje stresu.

[5] Skutki działania długotrwałego stresu – definicja stresu, rodzaje stresu, czynniki stresujące (stresory), objawy przewlekłego stresu i choroby z nim związane, sposoby walki ze stresem.

[6] Stres w pracy – wywiad z dr Leszkiem Mellibrudą, psychologiem biznesu, o stresie w pracy: wpływ stresu na człowieka, praktyczne sposoby radzenia sobie ze stresem.

[7] Jakie witaminy na stres? – lista wskazanych suplementów diety dla osób narażonych na wysoki poziom stresu.

[8] HelpGuide.org – świetny angielski artykuł o zarządzaniu sobą w sytuacjach stresowych.

Polecany bukmacher: