Ustawa hazardowa weszła w Polsce w życie 1 kwietnia 2017 roku. Licencje podmiotom hazardowym wydaje Ministerstwo Finansów. Zostały wprowadzone mechanizmy cenzury i blokad płatności. Legalny hazard w Polsce został praktycznie ograniczony do legalnych bukmacherów oraz Totalizatora Sportowego (monopol na gry losowe online). Przywrócono możliwość reklamy, ale w ograniczonym zakresie, a podatek 12% pozostał obciążeniem dla graczy.
Ustawa wprowadziła szereg zmian w polskim prawie, dotyczących funkcjonowania rodzimego rynku hazardowego. Do najważniejszych należą:
- obowiązek podatkowy nałożony na graczy (podatek obrotowy 12% od każdego rozliczonego kuponu),
- blokowanie płatności i bukmacherów bez licencji,
- ustanowienie monopolu Totalizatora Sportowego na gry losowe.
Spis treści
- 1. Najważniejsze postanowienia i konsekwencje ustawy hazardowej 2017
- 2. Czy hazard w Polsce jest legalny?
- 3. Jak egzekwowane są postanowienia ustawy hazardowej 2017?
- 4. Historia zmian w prawie hazardowym
- 5. Podatki od gier hazardowych w Europie
- 6. Ustawa hazardowa 2020 w Polsce?
- 7. Ustawa hazardowa a cenzura Internetu
- 8. FAQ – pytania o ustawę hazardową 2017
- Literatura
1. Najważniejsze postanowienia i konsekwencje ustawy hazardowej 2017
1.1. Skutki ustawy dla GRACZY
Ustawa hazardowa 2017 miała szereg negatywnych konsekwencji dla graczy:
- dużo niższe wygrane – utrzymano obciążający gracza 12% podatek obrotowy od każdego zawieranego zakładu (już w 2016 roku był to jeden z najwyższych podatków od zakładów w Europie). Jego wdrożenie bezpośrednio przekłada się na mniejszy kurs, a co za tym idzie, dużo niższe wygrane.
- zmniejszenie liczby graczy – aktualnie gry hazardowe w Polsce są dostępne m.in. u legalnych bukmacherów. Gracze zawodowi i średnio-zaawansowani masowo odeszli lub szukają sposobów obejścia obowiązkowego podatku. Amatorzy i gracze rekreacyjni przenieśli się do legalnych bukmacherów.
- utrzymanie kar dla graczy, którym udowodni się korzystanie z nielegalnych bukmacherów (dochodzące do 120 stawek dziennych); w praktyce udowodnienie takiej gry jest możliwe tylko w przypadku, gdy gracz przyzna się do tego, a polityczna nagonka miała miejsce w latach 2014-2015 i od tego czasu gracze nie są już ścigani.
- spadek udziału szarej strefy (wielkość obrotów zagranicznych bukmacherów bez polskiej licencji dla rynku polskiego) z 90% do ok. 40-70% w zależności od źródła informacji.
- zubożenie oferty zakładowej – wycofanie się największych europejskich bukmacherów, co przełożyło się na widoczne zmniejszenie oferty zakładowej (oferta przedmeczowa, na żywo oraz sporty wirtualne).
- kontrola i limity w ramach odpowiedzialnej gry – kolejny element, który wymusiła ustawa hazardowa 2017. Jako gracze jesteśmy zobowiązani do ustalenia i przestrzegania limitów na czas gry i sumaryczne wysokości stawek w odniesieniu do doby i miesiąca.
- blokada płatności – polskie banki zostały zobowiązane do blokowania płatności wychodzących i przychodzących od zagranicznych bukmacherów, którzy nie posiadają licencji; do blokady dołączyli także niektórzy zagraniczni operatorzy tacy jak Neteller i Skrill.
Gracze, którzy chcą kontynuować grę u zagranicznych bukmacherów bez podatku korzystają z innych metod płatności, które NIE są blokowane. - monopol państwa nad automatami (jednoręcy bandyci) i kasyno online, który realizuje Totalizator Sportowy.
- turnieje pokera i innych gier karcianych zostały zepchnięte do podziemia; legalne turnieje w Polsce są kompletnie nieopłacalne – prawo hazardowe nakłada 25% podatku.
- brak wartościowych promocji – poza legalną strefą i opodatkowaniem zakładów zakaz hazardu w Polsce doprowadził do przewartościowania funkcjonujących promocji. Premie powitalne to główne narzędzie kuszące nowych graczy. Trudne warunki obrotu i jedynie pozornie wysokie dodatki (wszystko obarczone 12% podatkiem) sprawiają, że nawet zawodowym graczom nie jest łatwo uzyskać korzyści z bonusu.
- wirtualne pułapki – brak konsekwencji państwa w sprawie najbardziej szkodliwych gier losowych. Z jednej strony szeroko reklamowana kampania o szkodliwości hazardu, z drugiej bezproblemowy dostęp do sportów wirtualnych u praktycznie każdego bukmachera. Symulacje tego typu to sloty, tylko w innej oprawie graficznej. Marża spółek oraz nałożony przez państwo podatek stawia gracza z góry na straconej pozycji.
- wprowadzenie mechanizmów weryfikacji wieku i możliwości kontrolowania swojej aktywności (w UE jest to standard od dawna).
- utworzenie Funduszu Wspierania Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, finansowanego z wpływów z automatów objętych monopolem; trudno zrozumieć co jest jego celem.
1.2. Skutki ustawy hazardowej 2017 dla BUKMACHERÓW
Ustawa hazardowa 2017 faworyzuje lokalnych, polskich bukmacherów. Jest o tyle skuteczniejsza od ustawy hazardowej z 2010 roku, że wielu zagranicznych bukmacherów wycofało się z polskiego rynku.
- blokowanie stron nielegalnych domen – Ministerstwo Finansów stworzyło Rejestr Domen Służących do Oferowania Gier Hazardowych Niezgodnie z Ustawą, który cenzuruje strony hazardowe, wykorzystując pośrednictwo lokalnych dostawców Internetu.
- wycofanie się wielu bukmacherów zagranicznych – kluczowi europejscy bukmacherzy zrezygnowali z prowadzenia działalności na terenie Polski. Z większych bukmacherów pozostało może 2, u których Polacy wciąż mogą się rejestrować i grać. Pozostali bukmacherzy zagraniczni są nadal dostępni.
- nowi bukmacherzy – na legalny rynek weszło kilku nowych operatorów hazardowych, a niektórzy zagraniczni zgodzili się na działalność z uwzględnieniem podatku obrotowego.
- monopol – w 2020 roku ok. 80% rynku zakładów bukmacherskich jest w rękach STS i Fortuny; w dodatku tylko te 2 firmy wykazały zysk za 2019 rok.
- trudności w uzyskaniu licencji – legalny hazard w Polsce jest regulowany poprzez nadanie licencji Ministerstwa Finansów. Forma oraz czas, który należy poświęcić, by uzyskać odpowiednie pozwolenie, nie należy do przystępnych. Trzeba spełnić szereg restrykcyjnych wymogów proceduralnych i finansowych, a czas akceptacji wynosi ponad 6 miesięcy.
- reklama – promowanie usług przez legalne podmioty zostało zredukowane do czasu antenowego w godzinach nocnych oraz sponsoringu sportowego (art.29.); w latach 2010-2017 reklama była zupełnie zabroniona, a przed rokiem 2009 bardzo szeroko dozwolona.
- obroty legalnych spółek – zaraz po wprowadzeniu ustawy w życie (w 2017 roku) zyski legalnych bukmacherów wzrosły o 100%.
- szara strefa – udział szarej strefy spadł z 90% w 2016 roku do 35-50% w 2023 roku w zależności od źródła (wg Ministerstwa Finansów z 80% w 2016 roku do 21%)
1.3. Konsekwencje dla branży hazardowo-sportowej
Kolejny element, na który ustawa hazardowa 2017 miała znaczący wpływ, to branża około hazardowa w Polsce. Chodzi tutaj o zagadnienia takie jak:
- straty pośredników – okrojona forma legalnej reklamy odcisnęła piętno na stronach internetowych (takich jak SureBety.pl), które utrzymują się z linków do bukmacherów. Wiele stron zakończyło działalność z powodu zbyt małych przychodów.
- Izba Celna nie ma narzędzi do karania nielegalnych bukmacherów, dlatego w 2017 roku rozpoczęła się nagonka na polskich pośredników (kary za reklamowanie usług nielegalnych bukmacherów). Niektóre podmioty (w tym SureBety.pl) zgodziły się na usunięcie reklam zagranicznych bukmacherów z publicznego widoku (dostępy można nadal zdobyć drogą prywatną), ale w stosunku do zagranicznych pośredników, jesteśmy na straconej pozycji, bo oni wciąż mogą reklamować zagraniczne podmioty. Od 2020 roku planuje się blokowanie stron www pośredników.
- wiele drużyn sportowych w Polsce było sponsorowanych przez bukmacherów – drużyny zostały odcięte od znaczących źródeł finansowania.
1.4. Skutki dla polskiego społeczeństwa
- z kieszeni podatników zostało wydane 5-6 mld PLN (dla porównania zakładany na 2020 rok roczny dochód państwa polskiego to ok. 387 mld PLN) na zakup automatów do gier!
- stworzenie Rejestru Domen Zakazanych Gier Hazardowych było pierwszym krokiem do wprowadzenia cenzury w Internecie. Co prawda można ją szybko obejść, ale przejęcie kontroli nad Internetem przez rząd jest bardzo niebezpieczne dla społeczeństwa i może prowadzić do dyktatury.
- kolejne próby cenzurowania Internetu już były podejmowane w postaci przepisów ACTA (odrzucono) czy ACTA 2 (przyjęto w akceptowalnej postaci: popieram ochronę praw autorskich; trzeba jednak uważać, by wolność słowa nie została nadmiernie ograniczona)
- dostęp do opłacalnego hazardu został utrudniony dla każdego Polaka poprzez blokady DNS oraz blokady płatności
2. Czy hazard w Polsce jest legalny?
Hazard w Polsce jest legalny, ale podlega ograniczeniom.
Ustawa z dnia 1.04.2017 podzieliła rynek hazardu w Polsce na sektory:
- zakłady wzajemne, sporty wirtualne, zakłady na wyścigi zwierząt w rękach spółek posiadających licencję Ministerstwa Finansów,
- gry losowe (sloty) jako monopol Totalizatora Sportowego,
- gry w karty z wyłączeniem pokera (np. black jack czy baccarat),
- poker (jest traktowany jak gra losowa, pomimo tego, że poker jest grą umiejętności),
- inne (np. gry kasynowe typu jednoręki bandyta z wyłączeniem kart i loterii).
3. Jak egzekwowane są postanowienia ustawy hazardowej 2017?
Ustawa hazardowa wprowadziła kary za nieprzestrzeganie przepisów, których egzekwowaniem zajmuje się Izba Celna (art. 89 ustawy hazardowej):
- kary dla legalnych bukmacherów łamiących postanowienia ustawy – chodzi głównie o dopuszczanie do gry nieletnich, nieprzepisową reklamę i łamanie postanowień RODO.
- kary dla graczy korzystających z oferty nielicencjonowanych podmiotów (martwe prawo) – kara wynosi 100% uzyskanej wygranej niepomniejszonej o kwoty wpłaconych stawek
4. Historia zmian w prawie hazardowym
- 2019.05.08 – Marszałek Sejmu RP publikuje jednolity tekst ustawy hazardowej z dnia 19 listopada 2009, który obejmuje nowelizację z 2017 roku oraz kilka mniejszych aktów prawnych
- 2018.07.01 – Totalizator Sportowy uruchomił pierwsze automaty po roku od wejścia ustawy, co potwierdza nieudolność monopolu państwowego
- 2017.04.01 – wchodzi w życie nowelizacja ustawy hazardowej z 2010 roku, której część przepisów obowiązuje od 1.07.2017 (dot. blokowania „nielegalnych” operatorów)
- 2017.01.19 – poseł Rafał Wójcikowski (partia Kukiz’15) walczył o zdrową ustawę hazardową, ale zginął w dziwnym wypadku samochodowym po tym jak mu grożono; prokuratura ustaliła, że został uszkodzony płyn hamulcowy, a śledztwo zostało umorzone w 2018 roku; w sierpniu 2017 samochód posła Jóźwiaka i Rzymkowskiego został uderzony przez inne auto (obaj Kukiz’15), a kierowca nie okazywał skruchy
- 2010.01.01 – wchodzi w życie ustawa hazardowa 2010, wydana 19.11.2009, która była opracowywana w pośpiechu, aby zatuszować aferę hazardową i jest postrzegana jako bubel prawny
- 1992.07.29 – ustawa o grach losowych i zakładach wzajemnych – to pierwsza ustawa, która uregulowała zakłady bukmacherskie: ustala katalog gier losowych i zakładów wzajemnych; w przypadku sporu czy gra należy do katalogu decydował Minister Finansów;
prowadzenie gier liczbowych i loterii pieniężnych stanowił monopol państwa (Totalizator Sportowy); ustawa z 2010 roku uchyliła ten monopol - 1976.05.20 – ustawa o grach losowych i totalizatorach
- 1936.07.09 – ustawa o monopolu loteryjnym
- 1920.03.26 – ustawa w przedmiocie urządzania loterji i założenia Polskiej Państwowej Loterji Klasowej
5. Podatki od gier hazardowych w Europie
5.1. Rodzaje podatków hazardowych
Prawo hazardowe stosuje kilka rodzajów podatków dla gier hazardowych, które wzajemnie się NIE wykluczają:
- Opłata licencyjna na start – dla podmiotów hazardowych, które chcą rozpocząć działalność hazardową w danym państwie.
- Cykliczna opłata licencyjna – płatna co miesiąc (np. Malta) lub co roku (np. Szwecja).
- Gross Gaming Revenue (GGR) – podatek od zysku netto podmiotu hazardowego (suma wpłat graczy minus suma wypłat daje podstawę do naliczenia podatku).Podatek ten przynosi państwu duże dochody, jest dobrze postrzegany przez podmioty hazardowe (jeśli nie jest zbyt wysoki) i nie obciąża graczy.
- Podatek obrotowy (podatek od stawki) – podatek nałożony na gracza od każdego rozliczonego zakładu.Podatek na poziomie ponad 10% powoduje, że regularne zarabianie na zakładach jest praktycznie niemożliwe dla gracza (np. 12% podatek obrotowy w Polsce) i zmusza graczy do działania w szarej strefie.
- Podatek dochodowy – jeśli suma wygranej przekracza wyznaczony próg, trzeba zapłacić dodatkowy podatek dochodowy (np. w Polsce 10% powyżej kwoty wygranej 2280 PLN).Jeśli ten podatek byłby pobierany od gracza raz w roku od sumy wygranych minus suma przegranych, to miałby sens. W praktyce powoduje wielokrotne opodatkowanie tych samych pieniędzy sprawiając, że zawodowi gracze muszą przenieść działalność (i ewentualne płacenie podatków) do innego kraju.
Najczęstszym dylematem polityków jest to, czy opodatkować podmioty hazardowe (podatek GGR) czy obstawiających (podatek obrotowy).
Praktyka pokazuje, że optimum ekonomiczne osiąga się przy podatku GGR. Pod warunkiem, że wysokość tego podatku nie jest zbyt wysoka. W skrajnym przypadku całe zyski mogą być zabierane firmie (przykład Islandii, gdzie firmy hazardowe są typu non-profit), pozostawiając środki finansowe na pokrycie kosztów działalności.
Jako wzorcowy model dobrze działającego podatku GGR podaje się Danię z GGR na poziomie 20%. Jest to wartość wciąż opłacalna dla firm hazardowych, dająca duże przychody dla państwa (dużo większe niż w Polsce w przeliczeniu na mieszkańca), a także korzystna dla graczy, którzy mogą się rozliczać w cyklu rocznym z uzyskanych dochodów.
Są jednak państwa, którym nie zależy na optimum ekonomicznym, a bardziej na zniechęceniu graczy do obstawiania (podatek obrotowy >1%). Skutkiem takiej polityki jest stłamszony rynek hazardowy, który nie może rozwinąć potencjału i który daje bardzo niskie przychody dla państwa. Negatywną konsekwencją jest także rozkwit szarej strefy, bo gracze, którzy chcą zarabiać nie mają wyboru – muszą grać za granicą.
5.2. Jakie podatki obowiązują w krajach Europy?
Zobaczmy, jak wypada Polska na tle innych krajów Europy. Z perspektywy gracza jesteśmy zdecydowanie jednym z najgorszych krajów:
Kraj Europy | Zakłady bukmacherskie online | Zakłady sportowe detaliczne | Wyścigi zwierząt | Poker i inne gry hazardowe |
Albania | zakazane | zakazane | zakazane | |
Andora | ? | ? | ? | ? |
Austria | 2% podatek od stawki | 2% podatek od stawki | 2% podatek od stawki | 30% GGR |
Belgia | 11% GGR, ale może zależeć od regionu | 11% GGR, ale może zależeć od regionu | 15% GGR | baccarat: 4.8-5.3% wygranej banku, ruletka: 2.75-3% wygranej gracza, inne gry kasynowe: 33% GGR |
Bośnia i Herzegowina | 4% GGR | 4% GGR | 4% GGR | 4% GGR |
Bułgaria | 20% GGR | 20% GGR | 20% GGR | 20% GGR |
Chorwacja | licencja start-up 500,000€ 10% wygranej do 10,000 Kun 15% wygranej (‘, 10,001-30,000 Kun) 20% wygranej (30,001-65,000 Kun) 30% wygranej (>500,000 Kun) |
10-30% zależnie od wysokości wygranej | 10-30% zależnie od wysokości wygranej | 10-30% zależnie od wysokości wygranej |
Czarnogóra | 9% GGR | 9% GGR | 9% GGR | 9% GGR |
Cypr | 10% GGR+3%+licencja | 10% GGR+3%+licencja | 10% GGR+3%+licencja | 10% GGR+3%+licencja |
Czechy | 23% GGR | 23% GGR | 23% GGR | 23% GGR |
Dania | 20% GGR | 20% GGR | 20% GGR | 20% GGR – podmioty online, 45% GGR plus podatek od wysokich wygranych – podmioty naziemne |
Estonia | 5% GGR | 5% GGR | 5% GGR | 5% GGR |
Finlandia | 9.5% wygranej | 9.5% wygranej | 9.5% wygranej | bingo: 5% wygranej, gry kasynowe, gry maszynowe poza kasynem: 8.25% zysków, loterie: 9.5% zysków, cyfrowe usługi hazardowe, hazardowe sprzedaże promocyjne: 30% wygranej, gry w ramach działań charytatywnych (dla gier, o których jeszcze nie wspomniano): 1.5% dochodu z loterii |
Francja | 55.2% GGR | 44.5% GGR | 37.7% GGR | 40.8% GGR |
Gibraltar | ||||
Grecja | 35% GGR | 35% GGR | 35% GGR | 35% GGR |
Hiszpania | 20% GGR | 20% GGR | 20% GGR | 20% GGR |
Holandia | 29% GGR | 29% GGR | 29% GGR | 29% GGR |
Irlandia | 2% GGR, 25% opłat prowizyjnych pośredników w zakładach |
2% GGR, 25% opłat prowizyjnych pośredników w zakładach |
2% GGR, 25% opłat prowizyjnych pośredników w zakładach |
2% GGR, 25% opłat prowizyjnych pośredników w zakładach |
Islandia | 100% GGR na cele charytatywne gracz nie płaci podatku |
100% GGR na cele charytatywne gracz nie płaci podatku |
100% GGR na cele charytatywne gracz nie płaci podatku |
100% GGR na cele charytatywne gracz nie płaci podatku |
Kazachstan | ? | ? | ? | ? |
Liechtenstein | 6.25% ? | 6.25% ? | 6.25% ? | licencja roczna kasyna: CHF300,000 |
Litwa | 15% GGR | 15% GGR | 15% GGR | 1738 EUR miesięcznie za stół |
Luksemburg | 15% GGR | 15% GGR | 15% GGR | 15% GGR |
Łotwa | 10% GGR | 10% GGR | 10% GGR | 10% GGR |
Macedonia Płn. | ||||
Malta | zmienna miesięczna opłata licencyjna 5,000-500,000€ w zależności od typu licencji; start-upy spełniające kryteria zwolnione z opłaty za 1. rok | |||
Mołdawia | 12% od wygranej | 12% od wygranej | 12% od wygranej | 12% od wygranej |
Monako | ||||
Niemcy | 5% od stawki | 5% od stawki | 5% od stawki | 19% GGR |
Norwegia | 23% od wygranych powyżej 10000 NOK | 23% od wygranych powyżej 10000 NOK | 23% od wygranych powyżej 10000 NOK | 23% od wygranych powyżej 10000 NOK |
Polska | 12% wygranej +10% dochodowy jeśli wygrana pow. 2280PLN | 12% wygranej +10% dochodowy jeśli wygrana pow. 2280PLN | 2.5% na zawody sportowe zwierząt | 10% – loterie ze zwycięzcą i gry bingo; 15% – loterie pieniężne; 20% – loterie; 25% – gra pieniężna w bingo, telebingo, loteria telefoniczna lub SMS-owa, gra w pokera w turnieju pokerowym; 50% – gry maszynowe, gra w ruletkę, kości, gry karciane (z wyjątkiem turniejów pokerowych) |
Portugalia | 15% GGR | 4.5–40% GGR zależy od lokalizacji | 15–30% GGR zależnie od lokalizacji | 4.5%-40% GGR zależy od lokalizacji |
Rosja | 13% wygranej | 13% wygranej | 13% wygranej | |
Rumunia | 16% GGR | roczny podatek | wygrane do 15,000 EUR nie objęte podatkiem; powyżej objęte podatkiem dochodowy | |
San Marino | ||||
Serbia | 15% GGR | 15% GGR | 15% GGR | 15% GGR |
Słowacja | 22% GGR | 22% GGR | 22% GGR | 22% GGR |
Słowenia | 15% od wygranych powyżej 300 EUR | 15% od wygranych powyżej 300 EUR | 15% od wygranych powyżej 300 EUR | 15% od wygranych powyżej 300 EUR |
Szwajcaria | 20–80% GGR – zależy od dochodów | 20–80% GGR – zależy od dochodów | 20–80% GGR – zależy od dochodów | 40–80% GGR – zależy od dochodów kasyna |
Szwecja | progi opłat dla firm zależne od przychodów (im większy zysk tym mniejsza opłata) | progi opłat dla firm zależne od przychodów (im większy zysk tym mniejsza opłata) | progi opłat dla firm zależne od przychodów (im większy zysk tym mniejsza opłata) | progi opłat dla firm zależne od przychodów (im większy zysk tym mniejsza opłata) |
Turcja | 5% GGR 20% wygranej gracz |
5% GGR 20% wygranej gracz |
7% GGR 20% wygranej gracz |
10% GGR 20% wygranej gracz |
Ukraina | 5% GGR | 5% GGR | 5% GGR | 10% GGR online casino, 12.5% GGR kasyno naziemne i automaty |
Watykan | ||||
Węgry | 15% GGR | 20% GGR | 0% (wyścigi koni) | 30% GGR +kolejne 10% po przekroczeniu 1 mld HUF |
Wielka Brytania | 21% GGR (Remote Gaming Duty) | 15% GGR (giełdy zakładów, bukmacherzy ze stałymi kursami i totalizotory sportowe) | 15% albo 21% GGR | kasyna lądowe 15–50% GGR w zależności od progu przychodów |
Włochy | 24% GGR (sporty wirtualne: 22% zwracanej graczowi wygranej) |
20% GGR | 24% GGR | gry zręcznościowe i bingo na odległość: 25% GGR |
6. Ustawa hazardowa 2020 w Polsce?
6.1. Ustawa antyhazardowa 2017 a przyszłość polskiego hazardu
Ustawa hazardowa 2017 to raczej ustawa antyhazardowa: tłumi rynek hazardu w Polsce, który nie może się rozwinąć. Kiedyś otwarcie rynku musi nastąpić, a wtedy przewaga zagranicznych firm będzie jeszcze większa niż obecnie.
Przy władzy w rękach partii PiS nie ma szans na poprawę warunków w branży hazardowej. Jeśli jednak PiS straci większość, ustawa hazardowa może stać się kartą przetargową, a to daje nadzieję na poprawę sytuacji branży hazardowej w Polsce. Czy będzie to jednak zwycięstwo dla Polski? To zależy.
Prawo hazardowe w Polsce jest w pełni zależne od decyzji polityków. Decyzje polityków zależą od nastrojów sondażowych. Zatem prawo hazardowe częściowo zależy od opinii Polaków nt. hazardu.
Jeśli branża hazardowa (bukmacherzy, afilianci, marketingowcy, branża około sportowa, gracze zakładów, pokera czy kasyna) będzie dobrze postrzegana w społeczeństwie, będą działały dobre mechanizmy chroniące nieletnich i dorosłych przed uzależnieniem od hazardu, to akceptowalność hazardu w społeczeństwie powinna się poprawiać. Czy osiągnie jednak wystarczająco wysoki poziom? Nie pozwólmy, by hazard był przedstawiany tylko w negatywnym świetle.
Popularność gry Lotto jest ogromna w Polsce. Czyż Polacy nie są narodem lubiącym hazard? Czyż nie lubimy czasem zaryzykować, by mieć szansę na ogromną wygraną w radiowym konkursie SMS-owym?
Gdy pojawi się okazja do zreformowania ustawy, powinniśmy być zjednoczeni!
6.2. Monopol vs liberalizm
Wprowadzenie monopolu jest wysoce nieefektywne. Większość krajów europejskich odchodzi od monopolu, a “my” cofamy się do lat 90. wprowadzając monopol na automaty do gier. W dodatku bardzo nieudolnie. To pyrrusowe zwycięstwo polityków.
Zliberalizowanie prawa podatkowego dotyczącego hazardu w Polsce, pozwoliłoby na powrót wielkich europejskich spółek. Dla wielu polskich bukmacherów oznaczałoby to zdominowanie przez silniejsze, zagraniczne podmioty. Zapewne część z polskich bukmacherów zostałaby wykupiona. Ale czy teraz polscy bukmacherzy są silni? W 2019 roku tylko dwóch z kilkunastu legalnych bukmacherów osiągnęło zysk! Jak to świadczy o kondycji branży zakładów wzajemnych?
W dłuższej perspektywie zliberalizowanie rynku zakładów powinno wyjść na dobre branży bukmacherskiej, a co za tym idzie polskim obywatelom, którzy znaleźliby prace w sektorze hazardowym (lepiej płatną niż obecnie), a gracze mogliby wyjść z szarej strefy, odprowadzając legalnie podatki. Zapewniam, że wielu graczy chciałoby mieć taką możliwość!
Zyskałaby też branża sportowa na dużo wyższych kwotach od sponsorów (tak jak miało to miejsce przed 2010 rokiem). Wiele klubów sportowych balansuje w Polsce na granicy bankructwa.
Przy zmianie podatku obrotowego 12% na podatek 20% GGR zyski powinny wzrosnąć 5-10-krotnie!
7. Ustawa hazardowa a cenzura Internetu
7.1. Pomysł ocenzurowania Internetu wraca jak bumerang
W 2021 roku zmieniono Prawo celne oraz niektóre ustawy. Nowy projekt zakłada blokowanie stron (cenzura Internetu), na których zostaną znalezione reklamy lub linki afiliacyjne do nielegalnych bukmacherów. Nie odnalazłem kryteriów, które miałyby określać jakie strony będą blokowane.
Czy wspomnienie nazwy marki nielegalnego bukmachera jest już wystarczającym powodem do zablokowania całej strony? Jeżeli kryteria te nie są określone, to rozumiem, że strony będą blokowane arbitrażowo, według interpretacji urzędnika. Stąd już krótka droga do nadużyć… Być może kiedyś SureBety.pl zostaną zablokowane pod tym pretekstem.
Strony, które mają reklamy google mają czasem wyświetlane reklamy zagranicznych bukmacherów — czy zostaną zablokowane?
Czy niewygodne politycznie strony będą blokowane pod pretekstem zabronionych reklam?
7.2. Problemy z biurokracją
Rząd polski traktuje swoich obywateli jak autorytarny rodzic, który zawsze ma rację i nie przyznaje się do błędów. Łączy to z nakładaniem i egzekwowaniem kar. Zachowanie takie może wynikać z troski albo egoizmu.
Jeśli wynika z troski, to naturalną koleją rzeczy będzie otwartość na dialog z przedsiębiorcami i próby znalezienia kompromisu. Łączenie, a nie dzielenie społeczeństwa.
Jeśli karanie wynika z egoizmu, to możemy obserwować autorytarne wydawanie przepisów wbrew szeroko pojętemu interesowi społeczeństwa.
Działania rządu polskiego skupiają się na w tworzeniu coraz to nowego prawa (mamy 1100% więcej (11x więcej) przepisów niż ma Estonia), które coraz bardziej ogranicza swobodę działalności polskich obywateli. Przedsiębiorcy muszą tracić zasoby na zapoznawanie się z nowymi przepisami, zamiast skupiać się na działalności biznesowej, by rozwijać polską gospodarkę.
Biurokracja jest zjawiskiem, które często jest wskazywane jako jeden z czynników hamujących wzrost przedsiębiorczości w Polsce. Zbyt skomplikowane i niezrozumiałe prawo jest wymieniane w sondażach publicznych jako bariera do rozpoczynania działalności gospodarczej. Dodatkowo, bardzo często nowo tworzone prawo nakłada na przedsiębiorców nadmierne obowiązki, powodując po ich stronie nieuzasadnione koszty. /Ministerstwo Gospodarki Reforma Regulacji Lepsze Prawo 2010-2011, 287 kB/
Dobre praktyki: w Stanach Zjednoczonych wprowadzono zasadę upraszczania biurokracji “Jeśli chcesz dodać nowy przepis, wskaż dwa, które należy usunąć“.
7.3. Czy rząd polski działa na szkodę społeczeństwa?
Historia polskiej ustawy hazardowej sięga 2009 roku. W ciągu ekspresowych 2-3 tygodni stworzono, bez konsultacji z przedstawicielami branży i społeczeństwem, nowe prawo. Miało na celu zwiększenie przychodów państwa, a w rzeczywistości jest zmniejszało. Miało na celu ochrona obywateli przed skutkami hazardu, a w rzeczywistości nie było kogo leczyć.
W 2017 roku wprowadzono nowelizację ustawy. Ponownie zignorowano głosy przedstawicieli branży bukmacherskiej, wprowadzając coraz bardziej restrykcyjne prawo, tłumiące działalność gospodarczą, zamiast pozwolić działać w sposób odpowiedzialny w atmosferze dialogu.
Szacuje się, że udział szarej strefy spadł po 2017 roku z wartości 90%[2] do 40-60%, w zależności od źródła badań.
Największym ciężarem finansowym obarczono graczy. Polska jest jednym z krajów Unii Europejskiej, który ma najwyższy podatek obrotowy od każdego zakładu. Co ciekawe, Polacy mają w Europie opinię przedsiębiorczych i pracowitych. Dlaczego rząd polski nie pozwala rozwinąć nam tych zalet, piętrząc kłody pod nogami zamiast je usuwać, działając na szkodę polskiej gospodarki? Dlaczego zakazano pokera online, a hazardu na państwowej giełdzie papierów wartościowych (na znacznie większe stawki) już nie? Rządzący postanowili zawłaszczyć sobie branżę hazardu, bo jest bardzo zyskowna.
Od 1.04.2017 do 31.12.2020 organy państwowe zabezpieczyły z nielegalnych automatów ~4.020.000 PLN w gotówce. Kwota poniesionych w tym czasie kosztów to 63.784.216 PLN (~16x więcej niż gotówka).
– Jak każda ustawa monopolizująca cokolwiek jest z natury nieskuteczna. – uważa adwokat Filip Przybylski-Lewandowski
– Monopolizacja zawsze będzie powodować powstawanie szarej strefy, zwłaszcza kiedy coś wcześniej było dozwolone, a teraz jest zakazane. Bardzo dużo maszyn do gier hazardowych pozostało na rynku. Są więc cały czas zagospodarowywane. Analiza odpowiedzi płynących z raportu prowadzi do wniosku, że monopol państwa do niczego nie prowadzi. – zauważa.
Polecany bukmacher:
8. FAQ – pytania o ustawę hazardową 2017
8.1. Jak ominąć ustawę hazardową?
Aby ominąć blokadę i przepisy ustawy hazardowej z 2017, korzystając z zagranicznych (legalnych za granicą) bukmacherów i betbrokerów zobacz artykuł:
8.2. Dlaczego powstała ustawa hazardowa?
Wielkość szarej strefy w 2016 roku szacowana na 90%[2]! Prawa nie dało się wyegzekwować wobec bukmacherów zagranicznych. Należało więc zmienić ustawę hazardową, aby to naprawić.
Ustawa hazardowa z 2010 roku była bublem prawnym, bo była pisana w pośpiechu, bez konsultacji z branżą hazardową. W dodatku ustawa nie miała notyfikacji Unii Europejskiej.
Ustawa hazardowa z 2017 roku wywołuje również powszechne niezadowolenie wśród bukmacherów zagranicznych, graczy zakładów, graczy kasyna, pokerzystów i ogólnie pojętej branży bukmacherskiej.
8.3. Kto zyskał na zmianie prawa?
Jak nie wiadomo o co chodzi, to chodzi o pieniądze. Rządząca w 2017 roku partia PiS wymyśliła sobie, że zarobią na hazardzie, tworząc monopol na kasyno online, a także na jednorękich bandytów. Fakty są takie, że kompletnie nie znają się na branży hazardowej i nie mają pojęcia o zarządzaniu pieniędzmi w tym biznesie. Działają więc bardzo nieefektywnie, marnując pieniądze podatników.
W planie były miliardowe przychody dla państwa z tytułu działalności monopolu Totalizatora Sportowego. W praktyce Totalizator Sportowy nie ma wystarczającej liczby automatów (ma ok. 2000, a miał mieć 35000) do realizacji tego monopolu.
Dodatkowo została stworzona możliwość wyprowadzenia pieniędzy ze stworzonego Funduszu Wspierania Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, który ma wspierać organizacje pozarządowe.
8.4. Czy nowe prawo jest zgodne z prawem Unii Europejskiej?
Trybunał Sprawiedliwości UE nie ingeruje w wewnątrzpaństwowe decyzje odnoszące się do prawa hazardowego.
Takie “umywanie rąk” to symbol braku faktycznej kontroli organów europejskich w tej dziedzinie.
8.5. Jaka jest przyszłość ustawy hazardowej w Polsce?
Póki w Polsce rządzi populistyczno-rozdawnicza partia PiS, nie ma co marzyć o liberalizacji przepisów ustawy hazardowej.
Społeczność hazardowa jest zbyt podzielona w Polsce, aby mogła skutecznie walczyć o “dobre prawo”. Bukmacherzy legalni dbają o własne interesy i nie mają wystarczającej siły sprawczej, aby dogadać się z politykami. Prawo w Polsce jest zatem stworzone pod dyktando interesów politycznych i nic nie wskazuje na to, aby miało się to kiedyś zmienić.
Jest grupa zaangażowanych osób, którym zależy na stworzeniu “zdrowej ustawy hazardowej”, która będzie służyła dobrze polskim obywatelom, a nie partii rządzącej. Brakuje jednak lidera, który umiałby dokonać zmian.
8.6. Czy podatek GGR jest lepszy od podatku obrotowego?
Polska należy do krajów, gdzie podatek od hazardu jest jednym z najwyższych w Europie. W innych krajach Europy stosuje się często tzw. podatek GGR, czyli Gross Gaming Revenue. Z nieoficjalnych źródeł dowiedziałem się, że polscy politycy obawiają się zmienić podatek w Polsce na GGR, bo nie są przekonani, czy ten faktycznie lepiej się sprawdzi pod kątem przychodów. Mamy więc impas i status quo.
Infografika porównująca podatek GGR do podatku obrotowego:
Wzorcowym przykładem zastosowania podatku GGR jest Dania, która 22 stycznia 2016 wprowadziła 20% podatek GGR. Sukces był tak ogromny, że wkrótce ten sposób opodatkowania został okrzyknięty “modelem duńskim“. Można uzyskać przynajmniej 10 razy wyższe przychody dla państwa!
Na razie możemy pomarzyć o tak liberalnym rynku.
Trzeba się dostosować do warunków i starać się znaleźć przewagę nad bukmacherem we własnym zakresie.
Literatura
[1] Treść aktu prawnego Ustawy o grach hazardowych obowiązujący od 1.04.2017 – tekst jednolity uwzględniający ustawy hazardowej 2009, uwzględniający nowelizację z 2017 roku [2] Regulacje w zakresie rynku zakładów wzajemnych online w Polsce [3] Czas na zmiany wzorem Danii? – Polska The Times [4] W co grają polscy hazardziści? – badanie CBOS w 2017 roku, na podstawie którego tylko gracze zakładów bukmacherskich zarabiają; badanie nie uwzględnia grających przez Internet [5] Wyrok TSUE ws. ustawy hazardowej z 2016 roku – polskie władze mają prawo karać za brak koncesji hazardowych [6] Prezentacja Roland Berger na temat rynku hazardowego w Polsce – płatny raport pokazujący finansową wyższość podatku GGR nad obowiązujący w Polsce podatek obrotowy, 13.02.2014 [7] 85% grających w kasynach internetowych korzysta z nielegalnych witryn – isbtech.pl [8] Przeciwdziałanie Szarej Strefie: współpraca Krajowej Administracji Skarbowej z branżą hazardową i odpadową – raport UN GCNP z 2022 rokuPolecany bukmacher:
Jak możemy poprawić artykuł?
Jeśli chciałbyś dać nam możliwość odpowiedzi, to podaj email:
Dziękujemy za przesłanie opinii.